Wat is het verhaal achter het concept van de helm?
Een werkgroep met de Heemkundige Kring, verenigingen Atelier op Zolder en Tekenschool ’t Vlierhof bedachten samen met UiT in Kortessem de ‘Kortessemse helm’. “De enige met een kleurrijke strik errond”, denkt Mieke Muermans, diensthoofd ‘UiT in Kortessem’.
“We zijn er echt bijzonder tevreden over, zeker omdat zowel jong als oud hebben meegewerkt aan onze helm, die echt van alle inwoners is.”
“We vertellen het sombere verhaal van de Groote Oorlog in Kortessem met als opvallend accent de tram die beschoten werd door de Uhlanen te paard en die een prominente plek op de helm krijgt. Het hele verhaal is daarnaast nog voluit te lezen via de QR-code die op de helm staat afgebeeld. Op de voorkant van de helm zijn de kleuren bewust donker gehouden om te duiden op de duistere, donkere periode van de oorlog. Monique Bammens en Jean Pierre Derwael tekenden de contouren van de strik en de creatie van de tram en de Uhlanen.” “Het oorlogsverhaal komt ten einde in een kleurrijke strik. Die strik staat voor vrede en hoop, een kleurrijk feest, waarbij de regenboogkleuren zijn gebruikt als contrast tegen de donkere periode. Telkens drie leerlingen van het vierde leerjaar van de KLOK-school, de Trootrakkers en de Vlierbloem hebben samen met drie leerlingen van MPI de Dageraad de strik helpen inkleuren. De kleuren die gekozen zijn, staan ook symbool voor elke deelgemeente van Kortessem. Het vijfde en zesde leerjaar van de school de Trootrakkers hebben gewerkt rond de oorlog 1914-1918 en mochten elk een gedicht schrijven. Daarvan zijn er twee uitgekozen die door de leerlingen zelf op de helm geschreven zijn. De creatie van Kortessem is dan ook gedragen door zowel jongeren als volwassenen, scholen en verenigingen.“
Wat gebeurde er in Kortessem tijdens WO I?
ONRUST IN KORTESSEM — Bonaventure Buckinx
Gemeentesecretaris, voorzitter van het Armenbureel, medestichter van de Matigheidsbond tegen alcoholisme, voorzitter van de Raiffeisenkas, erevoorzitter van de wielrijdersbond: Bonaventure Buckinx (1868-1936) is duidelijk een prominente Kortessemnaar. In 1914 is hij 46 en heeft hij met zijn vrouw Celestine Stas zes kinderen. Onder hen de latere dichter-auteur Pieter-Geert Buckinx. Vader Buckinx schrijft zelf ook liederen, gedichten en een blijspel.
ABSOLUTIE
In zijn oorlogsdagboek is Bonaventure Buckinx opmerkelijk zakelijk. Veel oorlogsgeweld viel er in Kortessem niet te noteren, zo blijkt, op de erg onrustige eerste weken na. De eerste Duitse militairen bereiken de gemeente op donderdag 6 augustus. Dat zorgt meteen voor het eerste dodelijke incident: “Om 6u. passeeren te Cortessem een honderdtal Uhlanen, gaande naar Hasselt. Te Wimmertingen komt de tram Hasselt-Cortessem-Oreye den berg af. De Uhlanen doen teeken om stil te houden; de machinist, het waarschijnlijk niet verstaan hebbende, stopt niet. De Uhlanen schieten op den tram, waarin 3 werklieden van den Telegraaf zaten met hunne dienstklakken op het hoofd. De Uhlanen doodden een werkman van den telegraaf, den genaamde Lambert Arthur Swartenbrouckx, gehuwd, 29 j. oud, vader van een kind, wonende te Hasselt. De tram rolt voor tot Cortessem, waar de gekwetste weldra den geest gaf. M. kapelaan Habets had hem de absolutie gegeven. M. Dr. Cleeren stelde de dood vast.”
LAMBERT EN BALTHAZAR
De hele maand augustus blijft het onrustig en trekken Duitse troepen af en aan. Op dinsdag de 11de zijn het er zelfs 1500 die in het dorp blijven logeren, mét hun paarden die gevoederd moeten worden. Uit de drukbezochte kerken en kapellen en de vele uitgereikte communies blijkt de angst van de bevolking. Die neemt nog toe door het gebrek aan nieuws, valse geruchten, paniekzaaierij en het voortdurend hoorbare kanongebulder. Op dinsdag 18 augustus vermeldt Buckinx: “2000 Duitse soldaten. 3 officieren – 101 man en 29 wagens. Lambert en Balthazar.” Het suspenseverhaal achter deze twee voornamen vinden we in het oorlogsrelaas van Jan Paquay over Kortessem: “De vuurwapens moesten ingeleverd worden. De heer burgemeester had Lambert Beunckens aangesteld om ze bijeen te halen. Deze werd met een geweer gevat aan zijne woning, door enige officieren meegesleurd die hem betichtten het zelfde (= het geweer) te hebben willen verbergen. Onderweg kwam Balthazar, broer des betichte, hen tegemoet. Deze smeekte voor zijn broer om genade en werd op zijn beurt meegenomen. De gebroeders Beunckens werden in ’t dorp gebracht en stonden gebonden vóór het huis van den secretaris en werden uitgescholden en met de dood bedreigd.” Dankzij het optreden van de pastoor of van secretaris Buckinx zelf werden de twee broers ‘vrijgesproken’. “Na het aanhoren van de beslissing viel Balthazar Beunckens bewusteloos neer.”
De familie Bunckinx (Collectie Heemkundige Kring Kortessem)
